इतिहास Important Questions Chapter 6 Class 12 Itihas Maharashtra Board Marathi Medium

Important Questions For All Chapters – इतिहास Class 12

वसाहतवादाविरुद्ध भारतीयांचा संघर्ष

लहान प्रश्न

1. १८५७ पूर्वी भिल्ल उठावाचे नेतृत्व कोणी केले?
उत्तर: त्रिंबकजी डेंगळे व त्यांच्या पुतण्या गोंदाजी व महिपा यांनी.

2. ओडिशामध्ये पाइक उठावाचे नेतृत्व कोणी केले?
उत्तर: बक्षी जगबंधू विद्याधर.

3. उमाजी नाईक यांनी काय प्रसिद्ध केले होते?
उत्तर: ब्रिटिशांविरोधात जाहीरनामा.

4. १८५७ चा उठाव सर्वप्रथम कोठे झाला?
उत्तर: मेरठ येथे.

5. १८५७ च्या उठावाचे नेतृत्व दिल्लीमध्ये कोणी केले?
उत्तर: बहादुरशहा झफर.

6. लोकमान्य टिळकांच्या मते आधी काय मिळवावे?
उत्तर: स्वराज्य.

7. अभिनव भारत संघटनेची स्थापना कोणी केली?
उत्तर: विनायक दामोदर सावरकर.

8. जालियनवाला बाग हत्याकांडाच्या निषेधार्थ कोणत्या कवीने ‘सर’ पदवी परत केली?
उत्तर: रवींद्रनाथ टागोर.

9. सुभाषचंद्र बोस यांनी कोणते सरकार स्थापन केले?
उत्तर: आझाद हिंद सरकार.

10. साताऱ्यात ‘प्रतिसरकार’ कोणी स्थापन केली?
उत्तर: क्रांतिसिंह नाना पाटील.

लांब प्रश्न

1. १८५७ च्या उठावाची प्रमुख कारणे कोणती होती?
उत्तर: ब्रिटिशांची आर्थिक, सामाजिक, धार्मिक धोरणे आणि शिपायांवरील अन्याय हे प्रमुख कारण होते.

2. उमाजी नाईक यांचे आंदोलन कसे होते?
उत्तर: त्यांनी इंग्रजांविरुद्ध घोषणा देत जाहीरनामा प्रसिद्ध केला व ब्रिटिशांविरुद्ध शस्त्र उचलले.

3. गांधीजींनी चंपारण्य येथे काय केले?
उत्तर: शेतकऱ्यांवरील निळी लागवडीची सक्ती दूर केली व शेतकऱ्यांना न्याय मिळवून दिला.

4. लोकमान्य टिळकांची जहाल भूमिका कोणती होती?
उत्तर: त्यांनी सुराज्य हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि तो मी मिळवणारच अशी घोषणा केली.

5. नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी काय केले?
उत्तर: त्यांनी आझाद हिंद सेनेचे नेतृत्व केले व इंग्रजांविरुद्ध युद्ध छेडले.

6. भारत छोडो आंदोलनाचे स्वरूप काय होते?
उत्तर: संपूर्ण देशभर लढा उभारण्यात आला, नेते अटक झाले आणि भूमिगत कार्यकर्त्यांनी नेतृत्व केले.

7. १८५७ च्या उठावात महाराष्ट्राचा सहभाग कसा होता?
उत्तर: रंगो बापूजी गुप्ते, बाबासाहेब भावे, भीमा नाईक, चिमासाहेब इत्यादींनी उठाव केला.

8. सशस्त्र क्रांतिकारकांचे उद्दिष्ट काय होते?
उत्तर: इंग्रजी सत्तेला धक्का देऊन भारत स्वतंत्र करणे हे त्यांचे मुख्य उद्दिष्ट होते.

9. जालियनवाला बाग हत्याकांडाचा परिणाम काय झाला?
उत्तर: देशभर संतापाची लाट उसळली व रविंद्रनाथ टागोर यांनी ‘सर’ पदवीचा त्याग केला.

10. १८५७ चे युद्ध अपयशी का ठरले?
उत्तर: नेतृत्वाचा अभाव, एकीचा अभाव, इंग्रजांची शक्ती व नियोजन या कारणांमुळे उठाव दडपला गेला.