बालभारती Notes Class 6 Chapter 6 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Notes For All Chapters – बालभारती Class 6

पण थोडा उशीर झाला…

१. लेखकाविषयी माहिती:

• या धड्याचे लेखक संदीप हरी नाझरे आहेत.
• त्यांनी चारोळी, कविता, कथा, लेख आणि अनुभवकथन लिहिले आहेत.
• त्यांचा “वज्रमूठ” हा कवितासंग्रह प्रसिद्ध आहे.

२. धड्याचा सारांश:

(१) कारगीलमधील परिस्थिती:

• कारगील हे काश्मीरजवळील अतिशय थंड आणि खडतर हवामान असलेले ठिकाण आहे.
• येथे सैनिकांना देशाचे संरक्षण करावे लागते, जे खूप कठीण काम आहे.
• उन्हाळ्यात बर्फ वितळल्यावर हिरवेगार गालिचे तयार होतात, त्यामुळे हा ऋतू सुंदर वाटतो.

(२) सैनिकांचे पत्रप्रेम:

• सैनिकांना कुटुंबापासून दूर राहावे लागते, त्यामुळे त्यांना पत्र मिळण्याची खूप आतुरता असते.
• पोस्टमन आल्यावर संपूर्ण बटालियन त्याच्यावर झडप घालते आणि प्रत्येक जण आपले पत्र मिळवण्यासाठी उत्सुक असतो.
• लेखकाच्या पत्नीने पाठवलेले पत्र फक्त अश्रूंसह होते, त्यामुळे ते “बोलके पत्र” होते.

(३) लेखकाची कुटुंबप्रेम:

• लेखक सुट्टीत गावाला जात असे, पण वेळ कमी असल्याने सर्व नातेवाईकांना भेटणे कठीण व्हायचे.
• त्याच्या बाबांना त्याचा खूप अभिमान वाटायचा, आई मात्र खूप हळवी होती.
• लेखकाच्या शरीरावर जखमेच्या खुणा पाहून त्याची आई खूप दुःखी व्हायची.
• तरीही तिला मुलाने देशसेवा करावी याचा आनंद होता.

(४) आईकडून आलेला निरोप:

• गावाकडून आलेल्या मित्राकडून लेखकाला आई आजारी असल्याचे कळते.
• आईने निरोप पाठवला होता की, “मी आजारी आहे पण काळजी करू नकोस, तू भारतमातेचे रक्षण कर.”
• हा निरोप ऐकून लेखक खूप अस्वस्थ होतो आणि लगेच सुट्टी घेऊन घरी जायचे ठरवतो.

(५) घरी जाण्याचा प्रवास:

• लेखकाला प्रवास खूप लांब वाटतो कारण त्याला आईला लवकर भेटायचे असते.
• तो आठ-दहा दिवस प्रवास करून शेवटी आपल्या गावाच्या वेशीवर पोहोचतो.
• गावकरी त्याला पाहून गप्प होतात आणि काहीतरी विपरीत घडल्याची जाणीव त्याला होते.

(६) लेखकाचा उशीर:

• तो धावत घरी जातो, बहिणी त्याला रडत भेटतात.
• आई मात्र त्याला कधीच दिसणार नव्हती कारण तिचे निधन झाले होते.
• लेखक दु:खी होतो आणि म्हणतो – “पण थोडा उशीर झाला…”

३. धड्यातील मुख्य मुद्दे:

1. सैनिकांचे कठीण जीवन – कुटुंबापासून दूर राहून देशाचे रक्षण करणे.
2. कुटुंबाच्या आठवणी – पत्रे, गावातील नातेवाईक, आईची काळजी.
3. आईचे प्रेम आणि त्याग – स्वतः आजारी असूनही मुलाला देशसेवेचे महत्त्व सांगते.
4. प्रवासातील तडफड – आईला भेटण्याची घाई, पण शेवटी उशीर होतो.
5. भावनिक शेवट – आईच्या निधनामुळे लेखकाला मोठे दुःख होते.

४. शिकवण:

• देशसेवा हाच सर्वोच्च धर्म आहे.
• कुटुंबासाठी वेळ दिला पाहिजे, कारण वेळ निघून गेल्यावर तो परत येत नाही.
• आईचे प्रेम अमूल्य असते, तिची कधीही उपेक्षा करू नये.
• सैनिकांचे बलिदान आणि त्यांचे कुटुंब यांचे महत्त्व समाजाने ओळखले पाहिजे.