भूगोल Notes Chapter 3 पृथ्वीगोल, नकाशा तुलना व क्षेत्रभेट Class 6 Bhugol Maharashtra Board Marathi Medium

Notes For All Chapters – भूगोल Class 6

1. पृथ्वीगोल आणि नकाशा यांचा परिचय

• पृथ्वीगोल आणि नकाशा हे दोन्ही पृथ्वीचे स्वरूप दाखवण्यासाठी वापरले जातात.
• पृथ्वीगोल हा गोलसर (त्रिमितीय) असतो, तर नकाशा सपाट (द्विमितीय) असतो.

2. नकाशा आणि पृथ्वीगोल यातील फरक

3. द्विमितीय आणि त्रिमितीय वस्तू

द्विमितीय वस्तू (2D): ज्या वस्तूंना लांबी आणि रुंदी असते.

• उदा. – कागद, फळा, नकाशा, टेबल

त्रिमितीय वस्तू (3D): ज्या वस्तूंना लांबी, रुंदी आणि उंची असते.

• उदा. – डबा, पेला, पृथ्वीगोल, चंद्र

4. भौगोलिक सहल (क्षेत्रभेट)

• भौगोलिक माहिती मिळवण्यासाठी प्रत्यक्ष ठिकाणी भेट देणे म्हणजे भौगोलिक सहल.
• यामुळे त्या ठिकाणाची भौगोलिक, सामाजिक परिस्थिती समजते.
• उदा. – डाकघर, बसस्थानक, समुद्रकिनारा, नक्षत्रालय इत्यादी.

5. पृथ्वीचा नकाशा कसा तयार करतात?

• पृथ्वीचा नकाशा तयार करण्यासाठी प्रकाश प्रक्षेपण तंत्र वापरले जाते.
• त्रिमितीय पृथ्वीगोलावरून दिव्याच्या प्रकाशाने प्रतिमा कागदावर उमटवली जाते.
• यावरून द्विमितीय नकाशा तयार केला जातो.