Summary For All Chapters – English Class 6
Summary in Marathi
काच ही आपल्या दैनंदिन जीवनातील एक महत्त्वाची वस्तू आहे. आपल्या आजूबाजूला पाहिल्यास अनेक वस्तू काचेच्या बनलेल्या दिसतात, जसे की बल्ब, बाटल्या, भांडी, खिडक्यांची तावदाने, चष्मे आणि रंगीत काचमणी. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का, की ही काच नक्की कुठून येते आणि ती कशी बनवली जाते?
काच ही एक मानवनिर्मित पदार्थ आहे आणि ती वाळूपासून तयार होते, हे ऐकून आश्चर्य वाटेल! स्वच्छ पांढऱ्या वाळूमध्ये सोडा आणि चुन्यासारखी काही रसायने मिसळून ती भट्टीत उच्च तापमानाला गरम केली जाते. तापवताना हे मिश्रण वितळून द्रवरूप होते आणि मग थंड झाल्यावर ते कठीण आणि टणक होते. मात्र, थंड झाल्यावर काचेला आकार देणे शक्य नसते कारण ती ठिसूळ होते आणि सहज तुटू शकते. त्यामुळे काच गरम आणि मऊ असतानाच तिला वेगवेगळ्या आकारात घडवले जाते.
गरम, वितळलेल्या काचेला विविध प्रकारे आकार देता येतो. ती ओतून, साच्यात घालून, फुंकून किंवा पसरवून तयार केली जाते. मोठ्या प्रमाणात उत्पादन करताना वितळलेल्या काचेला साच्यात ओतून बाटल्या, बल्ब आणि काचेच्या वस्तू बनवल्या जातात. मोठ्या तावदानांसाठी वितळलेल्या काचेला धातूच्या थरावर पसरवून अगदी गुळगुळीत आणि सपाट पत्रे बनवली जातात. तसेच, काचेला खूप बारीक धाग्यांमध्येही ओढून काच लोकर (glass wool) तयार करता येते.
काचेच्या अनेक महत्त्वाच्या वैशिष्ट्यांमुळे ती इतक्या मोठ्या प्रमाणावर वापरण्यात येते. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, काच पारदर्शक असते, म्हणजेच आपण तिच्यापलीकडील गोष्टी पाहू शकतो. ती कठीण आणि मजबूत असते, त्यामुळे ती सहज तुटत नाही. शिवाय, ती अपारगम्य असते, म्हणजेच ती पाणी किंवा कोणताही द्रव शोषत नाही किंवा आत जाऊ देत नाही. याच गुणधर्मांमुळे काचेच्या बाटल्यांमध्ये पाणी, औषधे आणि अन्नपदार्थ ठेवले जातात. काचेचा आणखी एक मोठा फायदा म्हणजे ती अन्नाच्या चवीत किंवा गंधात बदल करत नाही, त्यामुळे अन्न जसेच्या तसे राहते.
सामान्यतः काच रंगहीन असते, पण काही विशेष रसायनांच्या मिश्रणाने तिला निळा, जांभळा, लाल, हिरवा, पिवळा, नारंगी, गुलाबी आणि अगदी काळा किंवा पांढरा रंगही देता येतो. चर्चमधील काचांच्या तावदानांमध्ये अशा रंगीत काचांचा वापर केला जातो, ज्यांना ‘स्टेन्ड ग्लास’ म्हणतात. अशा काचांचा उपयोग सजावटीसाठी आणि कलाकुसरीच्या वस्तूंसाठी केला जातो.
काचेचा आणखी एक मोठा फायदा म्हणजे ती १००% पुनर्वापर (recycling) करता येते. जुन्या काचेपासून नव्या काचेच्या वस्तू बनवता येतात आणि हे नवीन काच बनवण्याच्या तुलनेत जास्त स्वस्त आणि ऊर्जाबचत करणारे असते. काच पुनर्वापर केल्याने उष्णतेचा आणि इंधनाचा वापर कमी होतो. उदा., जर आपण एकच काचेची बाटली पुनर्वापर केली, तर त्याने एक रंगीत टीव्ही २० मिनिटे चालवण्याइतकी ऊर्जा वाचू शकते! त्यामुळे काचेच्या वस्तू योग्य प्रकारे हाताळाव्यात आणि त्यांचा पुनर्वापर करावा.
Summary in English
Glass is one of the most commonly used materials in our daily lives. If you look around, you will find many things made of glass, such as bulbs, bottles, jars, windows, and even decorative items. But have you ever wondered where glass comes from and how it is made?
Glass is a man-made material that is surprisingly made from sand! Clean white sand is mixed with chemicals like soda and lime and then heated in a furnace at a very high temperature until it melts into a hot, liquid form. When this molten glass cools down, it becomes hard and rigid. However, once glass cools, it becomes brittle, meaning it breaks easily. Therefore, glass must be shaped while it is still hot and soft.
There are different ways to shape hot, molten glass. It can be poured into molds to create bottles, bulbs, and other objects. It can also be rolled out into sheets to make windowpanes. A special method involves floating molten glass on a layer of molten metal to create very flat glass sheets of even thickness. Additionally, glass can be pulled into very thin fibers to make glass wool.
Glass is widely used because of its many useful properties. The most important characteristic of glass is its transparency, which means we can see through it. It is also strong and can withstand weight or pressure. Another advantage is that glass is impermeable, meaning it does not absorb water or allow liquids to pass through it. This makes it ideal for storing water, food, and medicines, as it does not alter their taste, smell, or quality. Glass has a smooth surface and can be easily cleaned, making it hygienic and safe to use.
While ordinary glass is colorless, it can be made in different colors by adding special chemicals during the manufacturing process. This allows glass to take on beautiful colors like blue, red, green, yellow, pink, and even black or white. Colored glass is often used in artistic stained-glass windows, especially in churches, and also for making decorative items.
One of the most remarkable qualities of glass is that it is 100% recyclable. Old glass can be used to make new glass without any loss of quality. Recycling glass requires less heat and energy compared to producing new glass from raw materials. For example, recycling just one glass bottle can save enough energy to power a color TV for about 20 minutes! That is why it is important to handle glass carefully and always recycle it whenever possible.
Summary in Hindi
काँच हमारे जीवन का एक महत्वपूर्ण हिस्सा है। यदि आप अपने आसपास देखें, तो आपको कई वस्तुएँ काँच की बनी मिलेंगी, जैसे बल्ब, बोतलें, जार, खिड़कियों के शीशे और सजावटी वस्तुएँ। लेकिन क्या आपने कभी सोचा है कि काँच कहाँ से आता है और यह कैसे बनता है?
काँच एक कृत्रिम (man-made) पदार्थ है, जो रेत से बनाया जाता है! साफ़ सफ़ेद रेत को सोडा और चूने जैसे रसायनों के साथ मिलाकर भट्टी में बहुत अधिक तापमान पर गर्म किया जाता है। जब यह मिश्रण पूरी तरह पिघल जाता है, तो यह एक गर्म द्रव (molten glass) बन जाता है। ठंडा होने के बाद यह कड़ा और ठोस हो जाता है। लेकिन एक बार ठंडा हो जाने के बाद इसे आकार नहीं दिया जा सकता क्योंकि यह नाजुक (brittle) हो जाता है और आसानी से टूट सकता है। इसलिए, काँच को गर्म और नरम रहते ही आकार दिया जाता है।
पिघले हुए काँच को विभिन्न तरीकों से आकार दिया जा सकता है। इसे साँचे (molds) में डालकर बोतलें और बल्ब बनाए जाते हैं। इसे सपाट शीट में फैलाकर खिड़की के शीशे तैयार किए जाते हैं। खास तकनीकों से इसे बहुत बारीक रेशों में भी खींचा जा सकता है, जिससे काँच ऊन (glass wool) बनती है।
काँच के कई उपयोगी गुण होते हैं। यह पारदर्शी (transparent) होता है, जिससे हम इसके पार देख सकते हैं। यह मजबूत होता है और इस पर वजन डाला जा सकता है। यह अपारगम्य (impermeable) होता है, यानी इसमें पानी या कोई अन्य द्रव नहीं समा सकता। इसके अलावा, यह अन्न, पानी या दवाइयों की गुणवत्ता को प्रभावित नहीं करता।
सबसे खास बात यह है कि काँच को 100% पुनः उपयोग (recycle) किया जा सकता है, जिससे ऊर्जा की बचत होती है। इसलिए हमें काँच को सावधानी से उपयोग करना चाहिए और उसका पुनर्चक्रण (recycling) करना चाहिए।
Leave a Reply