इतिहास Question Answers Class 7 Chapter 13 Itihas Maharashtra Board Marathi Medium

Question Answers For All Chapters – इतिहास Class 7

महाराष्ट्रातील समाजजीवन

स्वाध्याय

१. तक्ता पूर्ण करा:
उत्तर:

प्रश्न २: समाजात कोणकोणत्या अनिष्ट चालीरिती प्रचलित आहेत? त्या दूर करण्यासाठी उपाययोजना सुचवा.
उत्तर:
आजही समाजात काही अनिष्ट चालीरिती प्रचलित आहेत, जसे की –

1. बालविवाह – लहान वयात विवाह केल्याने शिक्षण व करिअर बाधित होते.
2. हुंडा प्रथा – मुलीच्या कुटुंबावर आर्थिक बोजा टाकणारी ही प्रथा आहे.
3. जातीय भेदभाव – समाजात लोकांना जातीवरून वेगळे पाहिले जाते.
4. लैंगिक असमानता – स्त्रियांना अनेक क्षेत्रांमध्ये समान संधी मिळत नाहीत.
5. अंधश्रद्धा – काही ठिकाणी जादूटोणा, भूत-प्रेत यांवर विश्वास ठेवला जातो.

उपाययोजना:

• शिक्षणाच्या माध्यमातून समाज प्रबोधन करणे.
• कठोर कायदे लागू करून त्यांची अंमलबजावणी करणे.
• स्त्री-पुरुष समानतेसाठी प्रयत्न करणे.
• अंधश्रद्धा निर्मूलनासाठी वैज्ञानिक दृष्टिकोन वाढवणे.
• हुंडा प्रथेविरोधात लोकांमध्ये जागृती करणे.

प्रश्न ३: तुमच्या परिसरात कोणकोणते सण व उत्सव साजरे केले जातात, याविषयी सविस्तर टिपण तयार करा.
उत्तर:
माझ्या परिसरात अनेक सण व उत्सव मोठ्या आनंदाने साजरे केले जातात. काही प्रमुख सण खालीलप्रमाणे –

1. गणेशोत्सव – घरोघरी आणि सार्वजनिक मंडळांमध्ये गणपतीची स्थापना केली जाते. मोठ्या थाटामाटात विसर्जन सोहळा होतो.
2. दसरा – या दिवशी शस्त्रपूजा केली जाते. सीमोल्लंघन करण्याची परंपरा आहे.
3. दिवाळी – लक्ष्मीपूजन, फराळ, आकाशकंदील, फटाके यामुळे हा सण विशेष आनंददायी असतो.
4. मकरसंक्रांत – गूळ आणि तीळ खाण्याची व एकमेकांना शुभेच्छा देण्याची परंपरा आहे.
5. होळी व धुलिवंदन – होळीच्या दिवशी होलिका दहन व दुसऱ्या दिवशी रंगांची उधळण केली जाते.
6. ईद – मुस्लिम समाजातील लोक या दिवशी नमाज अदा करतात व एकमेकांना शुभेच्छा देतात.
7. गुढीपाडवा – हिंदू नववर्षाची सुरुवात या दिवशी होते. गुढी उभारली जाते.
8. बैलपोळा – शेतकऱ्यांचा हा प्रमुख सण आहे. बैलांची पूजा करून त्यांना सजवले जाते.

हे सर्व सण समाजातील ऐक्य व आनंद वाढवतात.

प्रश्न ४: खालील मुद्द्यांच्या आधारावर शिवकालीन समाजजीवन व सध्याच्या समाजजीवन यांची तुलना करा.
उत्तर:

उपक्रम:
कर्तृत्ववान स्त्रियांविषयी माहिती मिळवा आणि वर्गात वाचन करा.
उदा.

• पी. व्ही. सिंधू – सुप्रसिद्ध बॅडमिंटन खेळाडू, ऑलिम्पिक पदक विजेती.
• साक्षी मलिक – कुस्तीपटू, ऑलिम्पिक पदक विजेती.
• कल्पना चावला – अंतराळवीर, अंतराळात जाणारी पहिली भारतीय महिला.
• मलाला युसूफझाई – शिक्षण हक्कासाठी लढणारी नोबेल पुरस्कार विजेती.