Summary For All Chapters – English Class 9
Summary in Marathi
सय्यद हैदर रझा – एक प्रसिद्ध भारतीय कलाकार
सय्यद हैदर रझा हे प्रसिद्ध भारतीय चित्रकार होते, ज्यांचे चित्रण अमूर्त शैलीत (abstract art) केलेले असते. त्यांच्या चित्रांमध्ये वर्तुळे, त्रिकोण, रेषा यांसारख्या भूमितीय आकारांचा वापर असतो आणि निळा व नारंगी हे रंग प्रमुख असतात. त्यांच्या चित्रांमध्ये माणसे किंवा नैसर्गिक दृश्ये नसतात, पण ती गंभीर विचार आणि भावना दर्शवतात.
रझा यांचा जन्म मध्यप्रदेशातील एका छोट्या गावात झाला आणि त्यांनी १२ व्या वर्षी चित्रकला सुरू केली. त्यांनी चित्रकला महाविद्यालय (नागपूर) आणि जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट (मुंबई) येथे शिक्षण घेतले. नंतर ते फ्रान्सला पुढील शिक्षणासाठी गेले. त्यांना पद्मश्री, पद्मभूषण आणि पद्मविभूषण यासारखे अनेक राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार मिळाले.
हळूहळू त्यांच्या चित्रांमध्ये आध्यात्मिक विचारांचे प्रतिबिंब दिसू लागले आणि त्यांनी ‘बिंदू’ (dot) या संकल्पनेवर भर दिला. त्यांना वाटत होते की कला ही मनातील भावना आणि आत्मिक अनुभव मांडण्याचा मार्ग आहे. २३ जुलै २०१६ रोजी त्यांचे निधन झाले, पण त्यांनी एक अतिशय मौल्यवान चित्रकला वारसा मागे ठेवला.
गोंड कला – एक पारंपरिक आदिवासी कला
गोंड कला ही भारतीय आदिवासी कला आहे, जी मुख्यतः मध्यप्रदेश, महाराष्ट्र, तेलंगणा, आंध्रप्रदेश आणि ओडिशा या राज्यांमध्ये आढळते. पूर्वी लोक आपल्या घरांच्या भिंतींवर नैसर्गिक रंग वापरून ही चित्रे रेखाटायचे. हे रंग माती, झाडाची साल, पाने आणि फुले यांपासून बनवले जात होते.
गोंड कलेची वैशिष्ट्ये म्हणजे बारीक ठिपके, रेषा, वक्र आणि चमकदार नमुने. ही चित्रे निसर्ग, प्राणी आणि दैनंदिन जीवनाचे चित्रण करतात. ही कला पिढ्यानपिढ्या महिलांमार्फत जपली गेली आहे, कारण त्या घरांची सजावट करताना ही कला वापरतात.
आधुनिक काळात, गोंड कला आता कागद, कापड आणि अन्य माध्यमांवर केली जाते आणि प्रदर्शनांमध्ये व विक्रीसाठीही उपलब्ध आहे. त्यामुळे ही पारंपरिक कला आजही लोकप्रिय राहिली आहे.
रझा यांच्या चित्रकला आणि गोंड कलेतील फरक
रझा यांची कला ही अमूर्त असून ती भावना आणि विचार व्यक्त करते, तर गोंड कला पारंपरिक लोककला आहे, जी निसर्ग आणि संस्कृती दर्शवते. दोन्ही कला सर्जनशीलता आणि सांस्कृतिक वारसा जपण्यास मदत करतात.
Summary in English
Sayed Haider Raza – A Famous Indian Artist
Sayed Haider Raza was a renowned Indian painter known for his abstract paintings. His artworks were unique because they used geometric shapes like circles, triangles, and lines with bright colors, mainly blue and orange. His paintings do not show real-life scenes or human figures but express deep thoughts and emotions.
Raza was born in a small village in Madhya Pradesh and started painting at the age of 12. He studied at Chitrakala Mahavidyalaya (Nagpur) and J.J. School of Art (Mumbai) before moving to France for further studies. He received many national and international awards, including the Padma Shri, Padma Bhushan, and Padma Vibhushan.
Over time, his paintings became more spiritual, and he started focusing on the ‘bindu’ (dot) as the core of his artwork. He believed that art is a way of expressing deep emotions and inner experiences. He passed away on 23rd July 2016 but left behind a great legacy of beautiful and meaningful paintings.
Gond Art – A Traditional Tribal Art
Gond Art is a tribal art form that is practiced by the Gond people of India, mainly in Madhya Pradesh, Maharashtra, Telangana, Andhra Pradesh, and Odisha. Traditionally, people used to draw paintings on the walls of their houses using natural colors made from soil, tree bark, and leaves.
The main features of Gond Art include dots, lines, curves, and bright patterns that make the paintings look colorful and lively. These artworks usually depict nature, animals, and daily life. This art has been passed down from generation to generation, with women playing a major role in preserving it by decorating their homes.
In modern times, Gond Art is now done on paper, cloth, and other materials, making it popular in exhibitions and commercial markets. This shows how traditional folk art can adapt and remain relevant in today’s world.
Comparison Between Raza’s Art and Gond Art
Both Raza’s paintings and Gond Art are unique in their own ways. Raza’s art is abstract and focuses on deep emotions, while Gond Art is a tribal folk art that represents nature and traditions. Both forms of art help in expressing creativity and preserving culture.
Summary in Hindi
सय्यद हैदर रज़ा – एक प्रसिद्ध भारतीय चित्रकार
सय्यद हैदर रज़ा भारत के प्रसिद्ध कलाकार थे, जो अमूर्त चित्रकला (abstract art) के लिए जाने जाते थे। उनकी पेंटिंग्स में गोल आकृतियाँ, त्रिकोण, रेखाएँ और चमकीले रंग होते थे, खासकर नीला और नारंगी। उनकी कला वास्तविक जीवन को नहीं, बल्कि गहरी भावनाओं और आध्यात्मिकता को दर्शाती थी।
रज़ा का जन्म मध्यप्रदेश के एक छोटे से गाँव में हुआ था और उन्होंने 12 साल की उम्र में चित्र बनाना शुरू किया। उन्होंने चित्रकला महाविद्यालय (नागपुर) और जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट (मुंबई) में पढ़ाई की और फिर फ्रांस चले गए। उन्होंने पद्मश्री, पद्मभूषण और पद्मविभूषण जैसे कई पुरस्कार प्राप्त किए।
समय के साथ, उनकी कला में आध्यात्मिकता बढ़ी और उन्होंने ‘बिंदु’ (dot) को अपनी कला का केंद्र बनाया। उनका मानना था कि कला भावनाओं को व्यक्त करने का माध्यम है। 23 जुलाई 2016 को उनका निधन हुआ, लेकिन उनकी पेंटिंग्स आज भी प्रेरणा देती हैं।
गोंड कला – एक पारंपरिक आदिवासी कला
गोंड कला एक पारंपरिक आदिवासी चित्रकला है, जो मध्यप्रदेश, महाराष्ट्र, तेलंगाना, आंध्र प्रदेश और ओडिशा में प्रचलित है। पहले लोग इसे मिट्टी की दीवारों पर बनाते थे, और इसके रंग प्राकृतिक चीजों जैसे मिट्टी, पत्ते, पेड़ की छाल से बनाए जाते थे।
गोंड कला में डॉट्स, लाइन्स, कर्व्स और रंगीन डिज़ाइन होते हैं। यह कला प्रकृति, पशु-पक्षियों और जीवन के दृश्य दिखाती है। आज यह कागज, कपड़े और अन्य माध्यमों पर बनाई जाती है, जिससे यह दुनियाभर में प्रसिद्ध हो रही है।
रज़ा की कला और गोंड कला में अंतर
रज़ा की कला अमूर्त और गहरी भावनाओं पर आधारित है, जबकि गोंड कला एक पारंपरिक आदिवासी कला है। दोनों कलाएँ संस्कृति और सृजनशीलता को प्रदर्शित करती हैं।
Leave a Reply