इतिहास Question Answers Class 7 Chapter 6 Itihas Maharashtra Board Marathi Medium

Question Answers For All Chapters – इतिहास Class 7

मुघलांशी संघर्ष

स्वाध्याय

१. खालील घटना कालानुक्रमे लिहा:
उत्तर: 
(१) शायिस्ताखानाची स्वारी – फेब्रुवारी १६६०
(२) लाल महालावर छापा – ५ एप्रिल १६६३
(३) पुरंदरचा तह – जून १६६५
(४) आग्र्याहून सुटका – १६६६
(५) शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक – ६ जून १६७४
(६) शिवाजी महाराजांची दक्षिण मोहीम – ऑक्टोबर १६७७

२. शोधा म्हणजे सापडेल:
उत्तर: 
(१) संस्कृत शब्द असणारा कोश – राज्यव्यवहार कोश
(२) त्र्यंबकगड जिंकून घेणारा – मोरोपंत पिंगळे
(३) वणी-दिंडोरी येथे पराभूत झालेला सरदार – दाऊदखान
(४) इंग्रज, डच, फ्रेंच यांच्या वखारी असलेले ठिकाण – सुरत

३. तुमच्या शब्दांत लिहा:

(१) शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक:
उत्तर: शिवाजी महाराजांनी स्वराज्याच्या सार्वभौमत्वासाठी ६ जून १६७४ रोजी रायगडावर राज्याभिषेक करवून घेतला. गागाभट्ट यांच्या हस्ते विधीवत हा सोहळा पार पडला. या वेळी सोन्याच्या ‘होन’ व तांब्याच्या ‘शिवराई’ नाण्यांची निर्मिती करण्यात आली.

(२) आग्र्याहून सुटका:
उत्तर: १६६६ मध्ये औरंगजेबाने शिवाजी महाराजांना आग्र्यात कैदेत ठेवले. महाराजांनी युक्तीने आजारी असल्याचे भासवले आणि फळांच्या पेटीत लपून नजरकैदेतून सुटका केली. काही दिवसांतच ते महाराष्ट्रात सुखरूप परतले.

(३) शिवाजी महाराजांची दक्षिणेची मोहीम:
उत्तर: १६७७ मध्ये शिवाजी महाराजांनी दक्षिण भारतात मोठी मोहीम राबवली. त्यांनी कर्नाटकातील बंगळुरू, होसकोटे, जिंजी, वेल्लोर इत्यादी किल्ले जिंकून घेतले. व्यंकोजी राजांना स्वराज्यात सामील करण्याचा प्रयत्न केला.

(४) शिवरायांनी राज्याभिषेकासाठी केलेली तयारी:
उत्तर: शिवरायांनी विधिवत राज्याभिषेकासाठी गागाभट्ट यांना बोलावले. राज्याभिषेक शक सुरू केला. सिंहासन तयार केले. विद्वान, संत, सरदारांना आमंत्रित करून मोठ्या थाटामाटात हा सोहळा पार पाडला.

४. कारणे लिहा:

(१) शिवरायांनी पुरंदरचा तह केला:
उत्तर: जयसिंग व दिलेरखान यांनी पुरंदर किल्ल्याला वेढा दिला. स्वराज्यावर मोठे संकट होते. त्यामुळे शिवरायांनी १६६५ मध्ये तह करून मुघलांना २३ किल्ले व चार लाख होन महसूल दिला.

(२) शिवाजी महाराजांनी मुघलांविरुद्ध आक्रमक पवित्रा घेतला:
उत्तर: पुरंदरच्या तहात दिलेले किल्ले परत मिळवणे व स्वराज्य मजबूत करणे हे शिवरायांचे उद्दीष्ट होते. त्यांनी अहमदनगर, जुन्नरवर हल्ले करून सिंहगड, पुरंदर, लोहगड इत्यादी किल्ले पुन्हा जिंकले.