Notes For All Chapters – कुमारभारती Class 9
१. लेखिका परिचय:
- इरावती कर्वे (१९०५ – १९७०) या प्रसिद्ध मानववंशशास्त्रज्ञ व समाजशास्त्रज्ञ होत्या.
- त्यांच्या प्रमुख साहित्यकृती: “किनशिप ऑर्गनायझेशन इन इंडिया”, “युगांत”, “आमची संस्कृती”, “भोवरा” इत्यादी.
- प्रस्तुत पाठ “भोवरा” या पुस्तकातून घेतलेला आहे.
२. इंग्लंडमधील हिवाळा:
- इंग्लंडमध्ये सप्टेंबर – ऑक्टोबरनंतर सतत पाऊस पडतो.
- लंडनमध्ये हवा सतत थंड आणि दमट असते.
- धुक्यामुळे दृष्टीभ्रम होतो आणि अपघात होतात.
३. लंडनच्या हवामानाची वैशिष्ट्ये:
- लंडनमध्ये आपल्यापेक्षा वेगळ्या प्रकारचे धुके असते.
- ते धुके जाडसर व घट्ट असून, बराच काळ वातावरणात टिकून राहते.
- शहरातील उद्योगधंद्यांमुळे वातावरणात मोठ्या प्रमाणात धूर मिसळतो, त्यामुळे धुक्याचा परिणाम अधिक गडद होतो.
- थंडीमध्ये सूर्यप्रकाश फारच कमी असतो, त्यामुळे सावल्याही दिसत नाहीत.
४. हिवाळ्याचा परिणाम:
- लंडनमध्ये हिवाळ्यात अनेक आठवडे दिवस मंद प्रकाशाचा असतो.
- धुक्यामुळे जनजीवन विस्कळीत होते – अपघात, बोटींचे टकराव आणि मुलांची गैरसोय.
- रस्त्यावर व झाडांवर धुक्याचा परिणाम दिसतो, हवेत ओलसरपणा जाणवतो.
५. इंग्लंड आणि भारतातील धुक्याची तुलना:
| भारतामधील धुके | लंडनमधील धुके |
|---|---|
| सकाळी आणि संध्याकाळी थोड्या वेळासाठी असते. | आठवडाभर किंवा जास्त काळ टिकते. |
| सूर्यप्रकाशामुळे लवकर नाहीसे होते. | सूर्यप्रकाश अपुरा असल्यामुळे लवकर नाहीसे होत नाही. |
| पावसाळ्यानंतर दिसते. | सतत गडद वातावरणामुळे अधूनमधून दिसते. |
| दिसायला हलके आणि सौंदर्यदर्शक असते. | गडद, दाट आणि जनजीवन विस्कळीत करणारे असते. |
६. हिवाळ्यातील प्रकाशाचे वैशिष्ट्य:
- इंग्लंडमध्ये कधी कधी प्रकाश खालीवर पसरलेला वाटतो.
- सूर्यप्रकाशाचा मागमूसही नसतो आणि वातावरण मंद उजेडाचे दिसते.
- सूर्यप्रकाश कमी असल्याने रंग सौम्य वाटतात.
Leave a Reply