Notes For All Chapters – संस्कृत Class 8
डिजिभारतम् – युगपरिवर्त
(डिजिटल भारत – युग परिवर्तन)
१. पाठस्य विषयः
- अस्य पाठस्य मुख्यविषयः – डिजिटल्-भारतस्य प्रगति।
- डिजिटल् योजनया भारतम् युगपरिवर्तनं करोति।
- एकेन पिञ्जद्वारेण (मोबाइल-नोदनम्) सर्वं नागरिक-सौविध्यं लभ्यते।
हिन्दी अनुवाद
१. पाठ का विषय
- इस पाठ का मुख्य विषय है डिजिटल भारत की प्रगति।
- डिजिटल योजना भारत में युग परिवर्तन ला रही है।
- केवल एक क्लिक से नागरिक सभी सुविधाएँ प्राप्त कर सकते हैं।
२. सङ्ग्रहालये अनुभूतयः
- प्रधानमन्त्रिसङ्ग्रहालये नूतनाः डिजिटल्-प्रौद्योगिक्यः प्रदर्शिताः।
- हॉलोग्राम-द्वारा प्रधानमन्त्रिणः भाषणं दृश्यते।
- वर्धिता-वास्तविकता (AR) तथा आभासीया-वास्तविकता (VR) इत्येतयोः साहाय्येन ऐतिहासिकवृत्तानि प्रत्यक्षम् इव अनुभूयन्ते।
- कृत्रिमबुद्धि-आधारितं संवादयन्त्रं सर्वप्रश्नानाम् उत्तरं ददाति।
- डिजिटल्-प्रक्षेपण-चलच्चित्रेण भारतस्य विकासयात्रा दर्शिता।
हिन्दी अनुवाद
२. संग्रहालय का अनुभव
- प्रधानमंत्री संग्रहालय में नयी-नयी डिजिटल तकनीकें प्रदर्शित हैं।
- होलोग्राम के माध्यम से प्रधानमंत्री का भाषण दिखता और सुनाई देता है।
- AR और VR तकनीक से ऐतिहासिक घटनाओं का प्रत्यक्ष अनुभव होता है।
- कृत्रिम बुद्धिमत्ता आधारित यंत्र प्रश्नों के उत्तर देता है।
- डिजिटल प्रोजेक्शन फिल्म से भारत की विकास यात्रा प्रदर्शित होती है।
३. डिजिटल्-भारतम् – प्रभावाः
डिजिटल्-योजनया दैनिकजीवनं परिवर्तितम्।
मुख्यक्षेत्राणि –
- शासनम् (ई-शासन-पटलानि – उमङ्ग्, माय्-गव्, जेम्, कोविन् इत्यादयः)।
- स्वास्थ्यसेवा (ई-सञ्जीवनी, आयुष्मान् भारत, कोविन्-पटलः)।
- शिक्षणम् (दीक्षा, स्वयं, स्वयंप्रभा, ई-पाठशाला, डिजिटल्-पुस्तकालयः इत्यादयः)।
- वित्तीयसमावेशनम् (यूपीआय्, रूपे-कार्ड्, जनधन-योजना, ई-रूपी इत्यादयः)।
- कृषि: (ई-नाम्, पीएम् किसान् अनुप्रयोगः, ड्रोन-प्रौद्योगिकी)।
- आजीविका-निपुणता (Skill India Digital, ASEEM Portal, eSkill India)।
हिन्दी अनुवाद
३. डिजिटल भारत – प्रभाव
डिजिटल योजना ने दैनिक जीवन को बदल दिया है।
मुख्य क्षेत्र –
- शासन (ई-शासन मंच – उमंग, माय गव, जेम, कोविन)।
- स्वास्थ्य (ई-संजीवनी, आयुष्मान भारत, कोविन पोर्टल)।
- शिक्षा (दीक्षा, स्वयं, स्वयंप्रभा, ई-पाठशाला, डिजिटल पुस्तकालय)।
- वित्तीय समावेशन (UPI, रूपे कार्ड, जनधन योजना, ई-रूपी)।
- कृषि (ई-नाम, पीएम किसान ऐप, ड्रोन तकनीक)।
- आजीविका-निपुणता (स्किल इंडिया डिजिटल, एसीम पोर्टल, ई-स्किल इंडिया)।
४. लाभाः
- मुद्रारहितः विनिमयः सुलभः।
- ग्राम्य-क्षेत्रेषु अन्तर्जालस्य विस्तारः कार्याधीनः।
- शिक्षायाः प्रसारः डिजिटल्-मञ्चैः शीघ्रतरः।
- आरोग्ये, कृषौ, व्यापारक्षेत्रे च उन्नतिः।
हिन्दी अनुवाद
४. लाभ
- कैशलेस लेन-देन सरल हुआ।
- ग्रामीण क्षेत्रों में इंटरनेट का विस्तार हो रहा है।
- शिक्षा का प्रसार डिजिटल मंचों से अधिक तेज़ी से हो रहा है।
- स्वास्थ्य, कृषि और व्यापार में उन्नति हो रही है।
५. चुनौतयः
- साङ्गणिक-अपराधाः (Cyber-crimes) भवन्ति।
- अतः नागरिकानां जागरूकता आवश्यकाः।
- ‘साइबर-सुरक्षा’ विषये सतर्कता अनिवार्या।
हिन्दी अनुवाद
५. चुनौतियाँ
- साइबर अपराध भी बढ़ रहे हैं।
- इसलिए नागरिकों की जागरूकता आवश्यक है।
- साइबर सुरक्षा पर विशेष ध्यान देना ज़रूरी है।
Leave a Reply