Main Menu
  • School
    • Close
    • CBSE English Medium
    • CBSE Hindi Medium
    • UP Board
    • Bihar Board
    • Maharashtra Board
    • MP Board
    • Gujarat Board
    • Close
  • English
    • Close
    • English Grammar for School
    • Basic English Grammar
    • Basic English Speaking
    • English Vocabulary
    • English Idioms & Phrases
    • Personality Enhancement
    • Interview Skills
    • Close
  • Sarkari Exam Prep
    • Close
    • All Govt Exams Preparation
    • MCQs for Competitive Exams
    • Notes For Competitive Exams
    • NCERT Syllabus for Competitive Exam
    • Close
  • Study Abroad
    • Close
    • Study in Australia
    • Study in Canada
    • Study in UK
    • Study in Germany
    • Study in USA
    • Close
संस्कृत Class 8 || Menu
  • MCQ Sanskrit Class 8
  • Notes Sanskrit Class 8
  • Question Answer Sanskrit Class 8
  • Previous Year Papers Sanskrit Class 8
  • Sample Papers Sanskrit Class 8
  • Important Questions Sanskrit Class 8
  • Book Sanskrit Class 8
  • Sanskrit Class 8

सप्तभगिन्यः Question Answer Sanskrit Chapter 9 Class 8 संस्कृत Ruchira

Advertisement

सप्तभगिन्यः

Solutions For All Chapters Sanskrit Class 8

अभ्यासः 

प्रश्न 2.
प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत-(प्रश्नों के उत्तर एक पद में लिखिए-)

उत्तरम्:

(क) अष्टाविंशतिः  – 28

(ख) सप्तभगिन्यः – सात बहनें

(ग) सप्तराज्यानाम् – सात राज्यों में से

(घ) सप्त – सात

(ङ) वंशोद्योग:/वंश-उद्योगः।।

प्रश्न 3.
पूर्णवाक्येन उत्तराणि लिखत-(पूर्ण वाक्य में उत्तर लिखिए-)

उत्तरम्:

(क) भगिनीसप्तके अरुणाचलप्रदेशः, असमः, मणिपुरम्, मिजोरमः, मेघालयः, नगालैण्डः, त्रिपुरा चेति सप्त राज्यानि सन्ति।
(ख) प्रयोगोऽयं प्रतीकात्मको वर्तते। कदाचित् सामाजिक-सांस्कृतिक-परिदृश्यानां इमानि उक्तोपाधिना प्रथितानि।।
(ग) सप्तभगिनी-प्रदेशे गारो-खासी-नगा-मिजो-प्रभृतयः बहवः जनजातीयाः निवसन्ति।
(घ) एतत्प्रादेशिकाः स्वलीला कलाभिश्च निष्णाताः सन्ति।
(ङ) वंशवृक्षवस्तूनाम् उपयोगः आवस्त्राभूषणेभ्यः गृहनिर्माणपर्यन्तं क्रियते।

Hindi Translation 

(क) भगिनी सप्तक में अरुणाचल प्रदेश, असम, मणिपुर, मिजोरम, मेघालय, नागालैंड और त्रिपुरा सात राज्य हैं।
(ख) यह प्रयोग प्रतीकात्मक है। कभी-कभी इन राज्यों को सामाजिक-सांस्कृतिक परिदृश्य में इस उपाधि से पहचाना जाता है।
(ग) सप्तभगिनी क्षेत्र में गारो, खासी, नागा, मिजो आदि कई जनजातियां निवास करती हैं।
(घ) इस क्षेत्र के लोग अपनी पारंपरिक कलाओं में निपुण हैं।
(ङ) वंशवृक्ष से बने उत्पादों का उपयोग वस्त्र, आभूषण से लेकर गृह निर्माण तक किया जाता है।

प्रश्न 4.
रेखांकितपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-(निम्नलिखित रेखांकित पदों के आधार पर प्रश्न का निर्माण कीजिए)

उत्तरम्:

(क) वयं कस्य राज्यानां विषये ज्ञातुमिच्छामि?
(ख) काः प्राचीनेनिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?
(ग) प्रदेशेऽस्मिन् केषाम् बाहुल्यं वर्तते?
(घ) एतानि राज्यानि तु भ्रमणार्थं कीदृशाणि?

Hindi Translation 

(क) हम किन राज्यों के बारे में जानना चाहते हैं?
(ख) इतिहास में प्रायः कौन स्वाधीन देखे गए हैं?
(ग) इस क्षेत्र में किनकी अधिकता है?
(घ) ये राज्य पर्यटन के लिए कैसे हैं?

प्रश्न 5.
यथानिर्देशमुत्तरत-(निर्देशानुसार उत्तर दीजिए-)

उत्तरम्:

(क) स्वरायै
(ख) इमानि
(ग) विहितम्
(घ) प्राचुर्यम्
(ङ) वर्तन्ते

प्रश्न 6.
(अ) पाठात् चित्वा तद्भवपदानां कृते संस्कृतपदानि लिखत-(तद्भव पदों के लिए पाठ से चुनकर संस्कृत पद लिखिए-)

उत्तरम्:

(आ) भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत-(भिन्न प्रकृति वाले पद चुनिए-)

उत्तरम्:

(क) अहसत्
(ख) लेखिका
(ग) शाखा
(घ) कपोतः
(ङ) यानम्।

प्रश्न 7.
विशेष्य-विशेषणानाम् उचितं मेलनम् कुरुत-(विशेष्य और विशेषण का सही मिलान कीजिए-)

उत्तरम्:

अतिरिक्त-अभ्यासः

प्रश्न 1.
मञ्जूषायाः सहायतया अधोदन्नं पाठांशम् पूरयत-(मञ्जूषा की सहायता से निम्नलिखित पाठांश को पूरा कीजिए-)

मालती – महोदये। तत्र तु ………………………. अपि प्राप्यन्ते?
अध्यापिका – आम्। प्रदेशेऽस्मिन् ………………………. बाहुल्यं वर्तते। आ वस्त्राभूषणेभ्यः गृहनिर्माणपर्यन्तं प्रायः वंशवृक्षनिर्मितानां ………………………. उपयोगः क्रियते। यतो हि अत्र ………………………. प्राचुर्य विद्यते। साम्प्रतं बंशोद्योगोऽयं ………………………. अवाप्तोऽस्ति।

वंशवृक्षाणाम्,          वंशवृक्षाः,            अन्ताराष्ट्रियख्यातिम्,             हस्तशिल्पानाम्,               वस्तूनाम्

उत्तरम्:

वंशवृक्षाः, हस्तशिल्पानाम्, वस्तूनाम्, वंशवृक्षाणाम्, अन्ताराष्ट्रियख्यातिम्

Hindi Translation 

मालती: महोदया, क्या वहाँ ……………………… भी उपलब्ध हैं?

अध्यापिका: हाँ, इस क्षेत्र में ……………………… की अधिकता है। वस्त्रों और आभूषणों से लेकर घर के निर्माण तक, वंशवृक्ष से बने उत्पादों का ……………………… होता है। क्योंकि यहाँ वंशवृक्ष का ……………………… है। वर्तमान में यह वंशोद्योग ……………………… प्राप्त कर चुका है।

प्रश्न 2.
परस्परमेलनम् कुरुत-(परस्पर मेल कीजिए-)

उत्तरम्:

प्रश्न 3.
भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत-(भिन्न प्रकृति का पद चुनिए-)

1. अभवत्, कथयति, सन्ति, वर्तते, जानाति।

2. तत्र, अपि, तथा, कथम्, साम्प्रतम्, वयम्।

3. समीचीनः, रम्याः, लघूनि, प्रथितानि, वस्तूनि।

4. महोदया, भावना, भगिनी, प्रकृतिः, मनोरमा।

उत्तरम्

1. अभवत् (शेष पद वर्तमानकालिक)
2. वयम् (शेष अव्ययपद)
3. वस्तूनि (शेष विशेषण पद)
4. मनोरमा (शेष संज्ञापद)

Hindi Translation 

अभवत्, कथयति, सन्ति, वर्तते, जानाति।

उत्तर: अभवत् (बाकी पद वर्तमान कालिक हैं)

तत्र, अपि, तथा, कथम्, साम्प्रतम्, वयम्।

उत्तर: वयम् (बाकी पद अव्यय हैं)

समीचीनः, रम्याः, लघूनि, प्रथितानि, वस्तूनि।

उत्तर: वस्तूनि (बाकी पद विशेषण हैं)

महोदया, भावना, भगिनी, प्रकृतिः, मनोरमा।

उत्तर: मनोरमा (बाकी पद संज्ञा हैं)

प्रश्न 4.
रेखाङ्कितपदम् आधृत्य प्रश्ननिर्माणम् कुरुत-(रेखांकित पद के आधार पर प्रश्ननिर्माण कीजिए-)

1. अस्माकं देशे अष्टाविंशतिः राज्यानि सन्ति।
2. एतासां भगिनीनां संस्कृतिः महत्त्वाधायिनी।
3. एतेषाम् राज्यानां पुनः सङ्घटनम् विहितम्।
4. भगिनीप्रदेशोऽयं भ्रमणाय समीचीनः।
5. अस्मिन् प्रदेशे हस्तशिल्पानां बाहुल्यं वर्तते।

किमर्थम्, का, कति, केषाम्, किम्

उत्तरम्:

1. अस्माकं देशे कति राज्यानि?
2. एतासां भगिनीनां का महत्त्वाधायिनी?
3. एतेषां राज्यानां पुनः किं विहितम्?
4. भगिनीप्रदेशोऽयं किमर्थं समीचीन:?
5. अस्मिन् प्रदेशे केषां बाहुल्यं वर्तते?

Hindi Translation 

1. हमारे देश में अष्टाविंशतिः राज्य हैं।

प्रश्न: हमारे देश में कितने राज्य हैं?

2. इन बहनों की संस्कृति महत्वपूर्ण है।

प्रश्न: इन बहनों की कौन महत्वपूर्ण है?

3. इन राज्यों का पुनर्गठन किया गया।

प्रश्न: इन राज्यों का पुनः क्या किया गया?

4. यह बहन राज्य पर्यटन के लिए उपयुक्त है।

प्रश्न: यह बहन राज्य किस उद्देश्य से उपयुक्त है?

5. इस क्षेत्र में हस्तशिल्प की अधिकता है।

प्रश्न: इस क्षेत्र में किसकी अधिकता है?

बहुविकल्पीयप्रश्नाः

प्रश्न 1.
प्रदत्तविकल्पेभ्यः उचितपदं चित्वा अधोदत्तानि वाक्यानि पूरयत- (दिए गए विकल्पों में से उचित पद चुनकर निम्नलिखित वाक्यों को पूरा कीजिए-)

(क) 1. सप्तभागिनी-प्रदेशे जनाः ……………………… वदन्ति। (एकाम् भाषाम्, राष्ट्रियभाषाम्, विविधाः भाषा:)
2. अत्र बहवः ……………………… निवसन्ति। (प्रदेशाः, राज्यानि, जनजातीयाः)
3. भगिनीसप्तके राज्यानि क्षेत्र परिमाणैः ……………………… वर्तन्ते। (लघूनि, बृहत्तराणि, समृद्धानि)
4. एतेषाम् राज्यानां पुन: ……………………… त्रिपुराराज्योद्घाटन-क्रमे अभवत्। (शासनम्, सङ्घटनम्, वैशिष्ट्यम्)
5. अस्माकं देशे ……………………… राज्यानि सन्ति। (चतुर्विंशतिः, पञ्चविंशतिः, अष्टाविंशति:)

उत्तरम्:

1. विविधाः भाषाः
2. जनजातीयाः
3. लघूनि
4. सङ्घटनम्
5. अष्टाविंशतिः

Hindi Translation 

(क)

  1. सप्तभगिनी-प्रदेश में लोग ……………………… बोलते हैं। (एक भाषा, राष्ट्रीय भाषा, विभिन्न भाषाएँ)
    उत्तर: विभिन्न भाषाएँ
  2. यहाँ कई ……………………… निवास करते हैं। (प्रदेश, राज्य, जनजातियाँ)
    उत्तर: जनजातियाँ
  3. भगिनी सप्तक के राज्य क्षेत्रफल में ……………………… हैं। (छोटे, बड़े, समृद्ध)
    उत्तर: छोटे
  4. इन राज्यों का पुनः ……………………… त्रिपुरा राज्य के उद्घाटन क्रम में हुआ। (शासन, पुनर्गठन, विशेषता)
    उत्तर: पुनर्गठन
  5. हमारे देश में ……………………… राज्य हैं। (चौबीस, पच्चीस, अट्ठाईस)
    उत्तर: अट्ठाईस

(ख)
1. अस्माकं देशे। ……………………… केन्द्रशासित-प्रदेशाः सन्ति। (सप्त, सप्ताः, सप्तम्)
2. भगिनीसप्तके प्रदेशे जना ……………………… ऊर्जस्विनः सन्ति। (शरीरम्, शरीराणि, शरीरेण)
3. इमानि राज्यानि ……………………… इति कथ्यन्ते। (सप्तभगिन्यः, सप्तभगिन्याः, सप्तभगिनी)
4. अत्र वंशवृक्ष-निर्मितानां वस्तूनाम् ……………………… क्रियते। (उपयोगम्, उपयोगः, उपयोग)
5. ……………………… तत्र तु वंशवृक्षाः अपि प्राप्यन्ते। (महोदया, महोदये, महोदयः)

उत्तरम्:

1. सप्त
2. शरीरेण
3. सप्तभगिन्यः
4. उपयोगः
5. महोदये

Hindi Translation 

(ख)

  1. हमारे देश में ……………………… केंद्रशासित प्रदेश हैं। (सात, सातवाँ, सातवें)
    उत्तर: सात
  2. भगिनी सप्तक प्रदेश के लोग ……………………… ऊर्जावान हैं। (शरीर, शरीरों, शरीर से)
    उत्तर: शरीर से
  3. इन राज्यों को ……………………… कहा जाता है। (सप्तभगिनी, सप्तभगिनियाँ, सप्तभगिनियाँ)
    उत्तर: सप्तभगिनियाँ
  4. यहाँ वंशवृक्ष से बने वस्तुओं का ……………………… होता है। (उपयोग, उपयोग किया जाता है, उपयोग होता है)
    उत्तर: उपयोग होता है
  5. ………………………, वहाँ वंशवृक्ष भी मिलते हैं। (महोदया, महोदये, महोदय)
    उत्तर: महोदये

प्रश्न 2.
उचितं पदं चित्वा रिक्तस्थानपूर्ति कुरुत-(उचित पद चुनकर रिक्त स्थान पूर्ति कीजिए-)

1. छात्राः वदन्ति-भवती ……………………… सार्धं चलतु। (अस्माकम्, अस्माभिः, अस्मान्)
2. ……………………… प्रदेशे वंशवृक्षाणां प्राचुर्यं वर्तते। (अयम्, एते, अस्मिन्)
3. ……………………… विचारः मह्यम् रोचते। (इदम्, इयम्, अयम्)
4. आगामिनी अवकाशे वयं तत्रैव ……………………… गमिष्यामः। (भ्रमयितुम्, भ्रमतुम्, भ्रमितुम्)
5. कङ्कणम् ……………………… सः हस्तं प्रसारयति। (गृहीतुम्, ग्रहितुम्, ग्रहीतुम्)

उत्तरम्:

1. अस्माभिः
2. अस्मिन्
3. अयम्।
4. भ्रमितुम्
5. ग्रहीतुम्

Hindi Translation 

1. छात्र कहते हैं – आप ……………………… के साथ चलिए। (हमारे, हमसे, हमें)

उत्तर: हमसे

2. इस क्षेत्र में वंशवृक्ष की ……………………… है। (यहाँ, इनमें, इस)

उत्तर: इस

3. यह विचार मुझे ……………………… पसंद है। (यह, यह विचार, यह चीज)

उत्तर: यह

4. आने वाले अवकाश में हम वहीं ……………………… जाएँगे। (घूमने के लिए, घूमने, घूमने हेतु)

उत्तर: घूमने

5. कंगन ……………………… उसने हाथ फैलाया। (पकड़ने के लिए, पकड़कर, पकड़ते हुए)

उत्तर: पकड़ने

Comments

  1. Jagadeeswara says:
    December 9, 2024 at 9:26 am

    please add questions also

    Reply
  2. vikram Jadhav says:
    November 21, 2024 at 4:48 am

    Likewise 9th and 10th prepare lesson wise pdf of Grade 8th too in solution.

    Reply

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Advertisement

सभी कक्षा के अध्याय के प्रश्न उत्तर in Hindi PDF Download

सभी Kaksha के Paath के Prashn Uttar, Objective Question, सैंपल पेपर, नोट्स और प्रश्न पत्र Download Free in PDF for Hindi Medium

क्लास की बुक (पुस्तक), MCQ, नोट्स, एनसीईआरटी समाधान इन हिंदी पीडीएफ – PDF FREE Download

सभी पाठ के एनसीईआरटी समाधान, सैंपल पेपर, नोट्स, प्रश्न पत्र के मुफ्त पीडीएफ डाउनलोड करे

Advertisement

Maharashtra Board Marathi & English Medium

Just Launched! Access Maharashtra Board Exam MCQs, Previous Year Papers, Textbooks, Solutions, Notes, Important Questions, and Summaries—available in both Marathi and English mediums—all in one place Maharashtra Board

Android APP

सरकारी Exam Preparation

Sarkari Exam Preparation Youtube

CBSE – दिल्ली, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, बिहार, राजस्थान & हरियाणा Board हिंदी माध्यम

कक्षा 6 to 8 हिंदी माध्यम
कक्षा 9 & 10 हिंदी माध्यम
कक्षा 11 हिंदी माध्यम

State Board

यूपी बोर्ड 6,7 & 8
बिहार बोर्ड हिंदी माध्यम

CBSE Board

Mathematics Class 6
Science Class 6
Social Science Class 6
हिन्दी Class 6
सामाजिक विज्ञान कक्षा 6
विज्ञान कक्षा 6

Mathematics Class 7
Science Class 7
SST Class 7
सामाजिक विज्ञान कक्षा 7
हिन्दी Class 7

Mathematics Class 8
Science Class 8
Social Science Class 8
हिन्दी Class 8

Mathematics Class 9
Science Class 9
English Class 9

Mathematics Class 10
SST Class 10
English Class 10

Mathematics Class XI
Chemistry Class XI
Accountancy Class 11

Accountancy Class 12
Mathematics Class 12

Learn English
English Through हिन्दी
Job Interview Skills
English Grammar
हिंदी व्याकरण - Vyakaran
Microsoft Word
Microsoft PowerPoint
Adobe PhotoShop
Adobe Illustrator
Learn German
Learn French
IIT JEE

CBSE Board English Medium

  • Class 6 CBSE Board
  • Class 7 CBSE Board
  • Class 8 CBSE Board
  • Class 9 CBSE Board
  • Class 10 CBSE Board
  • Class 11 CBSE Board
  • Class 12 CBSE Board
  • CBSE Board Hindi Medium

  • Class 6 CBSE Board
  • Class 7 CBSE Board
  • Class 8 CBSE Board
  • Class 9 CBSE Board
  • Class 10 CBSE Board
  • Class 11 CBSE Board
  • Class 12 CBSE Board
  • बिहार बोर्ड
  • Class 6 Bihar Board
  • Class 7 Bihar Board
  • Class 8 Bihar Board
  • Class 9 Bihar Board
  • Class 10 Bihar Board
  • Class 11 Bihar Board
  • Class 12 Bihar Board
  • उत्तर प्रदेश बोर्ड
  • Class 6 UP Board
  • Class 7 UP Board
  • Class 8 UP Board
  • Class 9 UP Board
  • Class 10 UP Board
  • Class 11 UP Board
  • Class 12 UP Board
  • महाराष्ट्र बोर्ड
  • Class 6 Maharashtra Board
  • Class 7 Maharashtra Board
  • Class 8 Maharashtra Board
  • Class 9 Maharashtra Board
  • Class 10 Maharashtra Board
  • Class 11 Maharashtra Board
  • Class 12 Maharashtra Board
  • मध्य प्रदेश बोर्ड
  • Class 6 MP Board
  • Class 7 MP Board
  • Class 8 MP Board
  • Class 9 MP Board
  • Class 10 MP Board
  • Class 11 MP Board
  • Class 12 MP Board

ગુજરાત બોર્ડ

  • Class 6 Gujarat Board
  • Class 7 Gujarat Board
  • Class 8 Gujarat Board
  • Class 9 Gujarat Board
  • Class 10 Gujarat Board
  • Class 11 Gujarat Board
  • Class 12 Gujarat Board

PSC Exam Preparation

  • Uttar Pradesh PSC Exam Preparation (UPPSC)
  • Bihar PSC Exam Preparation (BPSC)
  • Madhya Pradesh PSC Exam Preparation (MPPSC)
  • Rajasthan PSC Exam Preparation (RPSC)
  • Maharashtra PSC Exam Preparation (MPSC)
Privacy Policies, Terms and Conditions, About Us, Contact Us
Copyright © 2025 eVidyarthi and its licensors. All Rights Reserved.